Daonnacht

FAOI aimsir seo an Mhárta ní thig liom ábhar an reifrinn a sheachaint, agus mé i dteagmháil le daoine daonna, mar atá sibhse, a léitheoirí, a chairde.
I ndiaidh an oiread sin díospóireachta, cheapfaí go mbeadh ar chumas ár máistrí an t- ábhar a scagadh go hionraic, chomh soiléir sin, is a thuigfeadh gach éinne go baileach céard é a bheadh i gceist, mar atá beatha an duine óg san áit is contúirtí dó, an bhroinn, d’eile! An bheatha sin a chur ó chontúirt, agus beatha a mháthar ar an dóigh chéanna. Ach rud casta a rinne siad de, sa chaoi go bhfuil go leor trína chéile faoi.

Mar sin féin, níl le déanamh agamsa lá na vótála ach TÁ a scríobh nó a chur in iúl sa mbothán vótála. Sa mhéid sin, táim ar aon tuairim leis na hEaspaig Chaitliceacha, agus cuid mhaith den gcléir eile. Ní foirfeach é téacs na cáipéise a bheas os ár gcomhar amach, ach is céim chun feabhais é, dar liom, agus, sa mhéid sin, tá sé ionmholta.

Fíor dhuit, bail ó Dhia ort: Caitliceach creidimheach atá ionaim, Caitliceach traidisiúnta, agus peacaí lena chois. Ach faoi scathán an ábhair seo, cheapfainn, tá i bhfad níos mó daoine ar fud an domhain ná an Caitliceach traidisiúnta ar aon tuairim, maidir le ceart bunúsach an duine dá bheatha.

Ceart bunúsach é i ngach sibhialtacht, measaim, ceart an linbh sa mbroinn a theacht amach agus an tréimhse istigh thart, gan bac, gan contúirt ar bith, ach fáilte a bheith roimhe. Sin an traidisiún domhanda. Sin ár n-oidhreacht. Is fíor go raibh mionlach ann i gcónaí gach áit ar feadh na staire a cheap agus a chleachtaigh a mhalairt de mhoráltacht. Ach in éadan an dlí agus an phobail a d’oibrigh siad, agus dlí ab ea é a cuireadh i bhfeidhm chomh fada agus a bhí sin indéanta.
 

FAISEAN NUA

Nós nua ar fad é i gcultúr na hEorpa is ea an ginmhilleadh ar achainí na mná, ar chúiseanna áirithe, ginmhilleadh mar cheart, mar dhea, ceart a chuireann ceart eile ar ceal, ceart dá bheatha ag an naí sa mbroinn agus lasmuigh di.

Nós sách nua is ea é a leithéid de “rogha” a bheith ag an mháthair agus é a bheith aitheanta, nó údraithe (!), ag an dlí, ag ceardchumainn, ag grúpaí polaitiúla, ag irisí, ag nuachtáin, ag raidió, ag teilifís, agus, mo léan, ag cuid mhaith den phobal.

Cuid eile is ea é seo uilig den bhrúidiúlacht atá ag éirí chomh coitianta sin ar ár sráideanna, inár dtithe, inár gclubanna (nó ar an tsráid lasmuigh díobh) agus, i gcoitinne, i ngach gné dár saol.

Nach ag méadú i gcónaí atá goineadh agus marú ar na bóithre? Ar éigin tá lá ar bith slán gan scéal mná eile fós faoi ionsaí collaíochta, nó faoi dhuine bocht eile atá sáite ag scian, nó leanaí ag clamhsán faoi dhaoine fásta a bheith ag cur as dóibh ar bhonn na collaíochta.

Ar ndóigh, tá ruaig curtha ar Dhia. Níl sé ann a thuilleadh, má bhí riamh. Dar le daoine eile, tá sé marbh. Agus tá folús ann. Agus céard eile a mbéifí ag súil leis ach go ndéanfaí an folús sin a líonadh...le fuath, le ciníochas, le leithleas, le murdar, le saint agus, dáiríre, le gach ceann de na seacht nginpheacaí marfacha.

Cén chaoi a mbeadh seans ar bith ag an té is neamhchiontaí a éalú ón scriostóir faiseanta seo, an beithíoch brúidiúil liob-rálach...liobrálach, mar dhea!
 

ROGHA EILE

Is dócha go gcloisfidh muid a thuilleadh cainte fós faoi rogha sin, más fíor, na mban. Agus mé im ghlasógánach (agus im ghlasóglach!), brí eile ar fad a bhí ag na focla sin agus tú i halla damhsa, nó ceadaíodh don bhean a rogha céile rince a thógáil amach ar an urlár ó am go chéile, agus an cead sin ag teacht salach, más maith leat, ar smacht na bhfear ar na cúrsaí seo.

Ach fan go fóill: Sa gcuid ba mhó den am ba ag an bhfear, agus sin amháin, a bhí an deis chéanna.

Ní go maith a thuigim an argóint atá ag tacú le rogha nua seo na mban, go bhfuil cead acu bás nó beatha a bhronnadh ar an neach sa mbroinn. Seans gur ag brath ar phoinnte éigin dlí atá sé, nár chóir dúinn “duine daonna” a thabhairt ar an té atá fós sa mbroinn, go gcaithfear fanacht go dtí go saolaítear é, mar a déarfá, le go dtuillfeadh sé a leithéid; agus féach, sin dearcadh agus polasaí Roinn an Dlí sna 26 Chontae, mar a tugadh le fios ar na mallaibh. Nach ea?

Ach céard é a d’fhéadfadh a bheith i mbroinn ár mban ach neach daonna? Is fíor go bhfuil mallacht againn mar chuid dár ndúchas agus atá ar an dóigh seo a leanas: “Go bpósa tú cat, go mbeire sí piscín duit, agus go gceada Ard-Rí na Glóire go bhfaighe tú an chlaimhe!”

Fiú sa mbarbaracht nua seo a dtugtar coitianta “an tIarthar” air (domhan Mhic an Toim agus araoile), níor airigh mé caint dá laghad, ach amháin mar ghreann, faoi ghníomh collaíochta idir duine agus cat.

Táim in amhras an bhfuil a leithéid indéanta. Ach an té a chum an mhallacht úd, ar éigean a bhí sé dáiríre.

Saol eile ar fad atá ann anois, nuair a cheapann daoine áirithe nach bhféadfaí a bheith cinnte faoi nádúr an té atá sa mbroinn go dtí a theacht amach inár measc. Nó an amhlaidh atáid dáiríre? Nó ag magadh fúinn? Nó ar thóir leithscéil le marú a dhéanamh?

Ar na leithscéalta sin tá tuairim dhochtúra go mba chóir an té sin a mharú toisc máchail éigin a bheith air. Ba shin an dlí aimsir Hitléir, Dia linn!
 

MAC AN CHAIT

Cíoradh é seo a chuireann i gcuimhne dom seanfhocal a bhaineann leis an gcat, mar atá: Céard é a dhéanfadh mac an chait ach luch a mharú?

Ar ndóigh, níl sé chomh fada siar sin nach gcuimhneodh corrléitheoir, ar a laghad, go mbíodh Mac an Chait gnóthach uair in Éirinn, agus gur mharaigh sé a lán, nó go raibh sé ciontach ina mbás, mar Bhrigadier Kitson.

Ar léigh sibh riamh Low Intensity Operations? Nó Gangs and Pseudo-Gangs?

Is dócha gur trá na Críostaíochta is cúis leis an mbrúidiúlacht nua, agus an “mé-fhéineachas”, agus leis an éirí in airde a ghabhann léí. Tá géargá le misean nua, agus b’fhéidir le Dia go ndéanfadh Naomh Pádraig rud éigin práinneach faoi sin.

Nach raibh cúrsaí suarach go maith faoin am a tháinig seisean isteach inár measc, agus an chéad ghin á mharú mar ordú, más fíor, íobairt a d’iarr an té a bhí á adhradh ag an saol Gaelach an uair sin, mar a bhí Crom Dubh, neach atá á chomóradh fós againn, dála an scéil, faoi dheireadh an tsamhraidh!

Ar na gnéithe is suaraí a bhaineann lenár gcultúr nua tá ciníochas. Agus mé an-óg, bhí an bochtannas go forleathan ar fud na tíre, agus fáilte roimh na tincéirí a bhí in ann ár soithí a dheisiú ar chostas réasúnta; ach thairis sin dream scéalach  a bhí iontu, agus bhíodh amhráin acu, agus ceol.

Ansin tháinig miotal eile sa bhfaisean, an t-alúmanam, d’eile, agus thit an tóin as tionscal an stáin, agus briseadh ar an seanchaidreamh, faraor.
 

GRÁ DON GCOMHARSA?

Faoin am céanna, thosaigh an ciníochas in éadan mhuintir na tuaithe i mBaile Átha Cliath, áit a chaith mise m’óige.

Bhíodh caint le cloisteáil in éadan na nIúdach ach ba mhó i bhfad agus ba láidre é an feachtas in éadan na bProtastúnach.

Is cuimhneach liom go maith an gáire a rinne mise, faoi rún, ar ndóigh, nuair a fuaireas ordú gan éinní a cheannach sa tsiopa “Protastúnach”. Siopa Protastúnach! Seafóid, arsa mise.

Ach bhí an fuath le feiceáil ar an taobh eile, chomh maith: job éigin ar fáil agus “no Catholics need apply” (téigh leat siar ar sheaneagráin den Evening Mail de chuid na dtriochaidí). Is ea, ambhaist, culchies, red-necks, Proddy Dogs agus Cats’ Licks...ach, ar a laghad ar bith, níor ionsaigh muid a chéile ar na sráideanna. Níor mharaigh muid iad. Agus féach mar atá anois.

Tá, ar ndóigh, leigheas ar na cúrsaí seo uilig, mar a mheabhraigh ár Slánaitheoir dúinn, mar atá grá don gcomharsa a chur i bhfeidhm gan stop gan staonadh thús deireadh ár saoil. Sin go díreach an eochair. Ach sin, freisin, ár gcosaint, mana a bheas le tuiscint níos fearr, seans, ach machnamh doimhin a dhéanamh ar an moladh céanna.

Is dócha go bhfuil sé seo uilig ró-fhada, agus, mar a deir tusa sa gcúinne, pas beag leadránach. Ach cead cainte ag an mbean, nó ag an bhfear úd, sa gcúinne, mar litir chuig an Eagarthóir, bail ó Dhia uirthi (nó air).
— Deasún Breatnach
 

Contents
 
NEWS FROM SAOIRSE (freedom).
The Voice of the Irish Republican Movement.

Republican Sinn Féin
http://rsf.ie
223 Parnell Street, Dublin 1
229 Falls Road, Belfast


Don't sell out to STORMONT / LEINSTER HOUSE.
Buy SAOIRSE every month !

ISSN 0791 - 0002 
To get a hard copy of SAOIRSE delivered to you each month send a cheque or postal order to:
SAOIRSE -- Irish Freedom, 223 Parnell Street, Dublin 1, Ireland
The subscription rates are: Ireland . . . £12.00; Other EC countries . . . £13.00;
Rest of Europe . . . £15.00; World (airmail) . . . £17.00;
US edition . . . $30.00 (available from: PO Box 1912, Point Pleasant, New Jersey, 08742, USA.)

Or
Make a donation to SAOIRSE for its internet service.

DO NOT SEND CASH IN THE POST.

SAOIRSE -- Irish Freedom, 223 Parnell Street, Dublin 1, Ireland
Telephone: 00-353-1-872 9747 FAX: 00-353-1-872 9757
e-mail: saoirse@iol.ie
Starry Plough


Web layout by SAOIRSE -- Irish Freedom
March 11, 2002 

Send links, events notifications, articles, comments etc, to the editor at: saoirse@iol.ie.



 
 
 
 

RSFhome