Téacs:
Maith Thú
- Sa téacsleabhar, níl na hAonaid go léir ar aon fhad.
Uaireanta thógfadh Aonad níos mó ná coicís.
- Ni gá gach Aonad a dhéanamh
Gnathchaint an Lae: Athdhéanamh mar is gá
| Beannachtaí: |
Dia duit – Dia’s Muire
duit; Tá fáilte romhat. Breithlá sona duit. Nollaig shona duit. Gabh mo
leithscéal. Más é do thoil e. Go raibh maith agat. Conas atá tú? |
| An Páiste: |
Cad is ainm duit? Ainm agus
sloinne (iad a rá agus a scríobh). Cén rang ina bhfuil tú? Cá bhfuil
cónaí ort? deirfiúir, deartháir. |
| An Scoil: |
Troscán na Scoile:
cathaoir, clárdubh, scáthán, an bord dúlra, cófra, an
leabharlann. |
| Na hÁbhair: |
Gaeilge, Béarla, Matamatic,
Corpoideachas, Ceol, Eolas Diaga, Eolas Imshaoil, Éolaíocht, Stair, Tír
Éolaíocht agus Amharcealaíona. |
| Fearais: |
Rialóir, peann luaidhe,
peann, cóipleabhar, cailc, glantóir, ríomhaire, téipthaifeadán, mála
scoile. |
| Éadaí: |
geansaí, léine, hata, bríste,
bróga, cóta, seaicéad, cnaipe, stocaí, scairf, lámhainní, buataisí,
caipín, carbhat. |
| Briathra: |
D’éirigh, chuaigh, nigh,
scuab, chuir, chóirigh, d’ith, fuair, D’fhág, tháinig (Iad a léamh,
a scríobh agus a litriú). |
| An Teach: |
Na Seomraí:
seomra codlata, seomra folctha, an chistin, staighre, halla, an
seomra suite, an seomra bia. |
| Nithe sa Teach: |
an dabhach, doirteal, sconna,
leaba, cuisneoir, fuinneog, dallóga, cuirtíní, sorn, cupán, sásar,
forc, spunóg, pláta, scian, cruiscín, babhla, mias, citeal, ubhchupan,
pota. |
| Bia/Béilí: |
- bricfeasta, lón, dinnéar, tae, suipéar.
- píosa aráin, cupán tae, im, bainne, subh, siúcra,
salann, ispíní, calóga arbhair,, leite, brioscaí, ceapairí, úll,
feoil, prátai, tósta
|
| Na hUimhreacha: |
- Rudaí go dtí triocha
- daoine go dtí deichniúir.
|
| An t-Am: |
Cén t-am é? Uair a chloig
agus leathuair a chloig. |
| Dathanna: |
: dearg, bán, donn, gorm,
liath, dubh, glas, buí, corcra. |
| Aimsir: |
Conas a bhí an aimsir? lá
fuar, lá fliuch, lá te, lá gaofar, ag cur báistí, an ghrian ag
taitneamh, scamallach, sneachta. |
| Oiche Shamhna |
bananaí, bairín breac,
seacláid, úlla, milséain, brioscaí, cnónna, liomanáid, oráistí,
piorraí, cluichí, plumaí. |
| Ainmhithe |
Cé leis an peata? madra,
cat, coinín, capall, muc. |
| Slite Bheatha: |
an dochtúir, an bhanaltra,
an garda, fear an phoist, bean an phoist, cigire, príomhoide, múinteoir,
fear an bhainne. |
| An Nollaig: |
Íosa Críost, Muire, Iósaf,
stábla, mainséar, bó, asal, réalta, Oíche Nollag, séipéal, aingeal,
San Nioclás, soilse, balúin, crann, maróg, stoca, sneachta, aoire,
caora, rí, bronntanas, coinneal. |
| Siopaí: |
siopaí glasraí, siopa
milseán, siopa bróg, siopa brégán, ollmhargadh, siopa éadaí, siopa
bhúistéara. |
| Airgead: |
Cé mhéad ? pingin, dhá
phingin, deich bpingin, fiche pingin, punt. |
| Breithlá: |
cáca, bronntanais, cóisir,
coinnle, breithlá sona duit. |
| An Gairdín: |
seid, spád, barra rotha, ráca,
sluasaid, píce, oiniúin, pónairí, cabáiste, prátaí, piseanna,
tornapa, leitís, cairéad, cóilis. |
| Catheamh Aimsire: |
ag imirt peile, ag imirt
leadóige, ag imirt iománaíochta, ag imirt cispheile, ag éisteacht leis
an raidió, ag féachaint ar an teilifís, ag snamh, ag rothaíocht, ag
seinm ceoil, ag léamh, feadóg, camán, bratach, sliotar, geansaí,
réiteoir, cúlbaire, foreann, liathróid.
Is maith liom bheith… Ní maith liom bheith…. |
| Na Baill Bheatha: |
lámha, cluasa, cosa, srón,
smig, béal, gruaig, méara, droim, muinéal, fiacla. |
| Mothúcháin: |
áthas, tuirse, brón, ocras,
tart, fucaht, grá, eagla, tinneas, teas. |
| Ar an Trá: |
caisléan, buicéad, spád,
sliogáin, an tra. |
| Glaoch an Rolla: |
Anseo. Níl sé anseo. Cá
bhfuil sé? Cé mhéad atá i láthair? |
Léitheoireacht (tús na léitheoirechta)
Ag cothú spéise
Ba chóir go gcuirfí ar chumas an pháiste:
- Taithí a fháil ar an bhfocal scríofa sa rang seomra
– fógraí, lipéid, pictiúir.
- Cártai d’ócaidí spéisialta.
Ag tuiscint teanga
- Clar réamhléitheoreachta a leanúint –
pictiurleabhair, luaschártaí
- An téarmaíocht a bhaineann leis an léitheoireacht a
chloistéail agus a thuiscint - `oscail do leabhar’ ; `féach ar do
leabhar’
- Focail a aithint ó phictiúir, ón gcomhréir
- Tuiscint a fháil ar na fuaimeanna – guta fada agus
gearr; séimhiú.
- A bhfuil a léamh aige a thuiscint – ceisteanna agus
freagraí
Ag usáid teanga
- Leitheoreacht a chleachtadh trí leabhair mhóra a léamh
- Léitheoireacht fheidhmiúil a dhéanamh
Scríbhneoireacht (tús na scríbhneoireachta)
Ag tuiscint teanga
- Taithí a fháil ar atmaisféar ranga a léiríonn meas
ar an bfocal scríofa
Ag úsáid teanga
- Lipéid agus fógraí a scríobh
- Scríobh do léitheoirí éagsúla
- A ainm féin a scríobh
- Liosta focal a scríobh
- Abairtí a scríobh
- Scríbhneoireacht fheidhmiúil a dhéanamh – cártaí
d’ócaidí áirithe
- Cleachtaí pheannaireachta a dhéanamh
Filíocht:
Rogha an mhúinteora
Litriú:
- Iad a thógaint ó ghnáthchaint an lae
- Na briathra
- ainm, sloinne
- rang
- aois
- seoladh
- scoil
- dathanna
- uimhreacha.
Contact Us
|
